یخدان یا یخچال، نوعی کاربری در معماری قدیم ایران، که برای تولید و نگهداری یخ ساخته می‌شده است. معمولاً هر یخچال دارای یک استخر و یک دیوار بلند (حصار) و یک مخزن گنبددار بود.
حصار طوری ساخته می‌شد که تمام روز سایه آن بر استخر افتاده باشد و از گرم شدن آب استخر جلوگیری کند . یخی که در زمستان در استخر یخچال بسته می‌شد می‌شکستند و در خزانه انبار می‌کردند و در فصل گرما آن را به کار می‌بردند.
از نظر هنر معماری و نیز دانش مهندسی، یخچال یکی از بهترین مصداق‌های دانش «انسان-طبیعت-معماری» و تعامل انسان با رفتارهای طبیعت و عناصر طبیعی در فصول مختلف سال است.
فن ساختمانی و شیوه معماری یخچالها باید پاسخگوی مسائلی چون عایق‌کاری بنا و حفظ برودت مناسب جهت نگهداری یخ باشند.
یخچالها متشکل از سه قسمت می‌باشند:
۱️⃣ دیوار طویل سایه‌انداز
۲️⃣ حوضچه‌های تولید یخ
۳️⃣ مخزن یخ
این بنا در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۸۱ به شماره ۵۹۷۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
پایان پیام/
