به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «نار خبر»، خواجه شمسالدین محمد حافظ شیرازی، شاعر بلندآوازه قرن هشتم هجری، یکی از درخشانترین چهرههای ادبی و عرفانی در تاریخ تمدن ایرانی ـ اسلامی به شمار میرود. دیوان او، مجموعهای از غزلهایی است که در گذر زمان از مرزهای زبان و جغرافیا عبور کرده و امروز در کنار آثار بزرگ جهانی، نماد عشق، معرفت و آزادی روح شناخته میشود.
حافظ در سرودههای خود، با بهرهگیری از زبان نمادین و ایهامآمیز، مفاهیم پیچیده عرفانی را در قالب عاشقانهترین و لطیفترین واژهها بیان کرده است. در نگاه او، عشق جوهر هستی و نیروی پیوند انسان با حقیقت الهی است. به همین دلیل، “می”، “معشوق”، “رندی” و “خرابات” در شعر او صرفاً نمادهای مادی نیستند، بلکه نشانههایی از سیر و سلوک روح در مسیر شناخت حق به شمار میآیند.
کارشناسان و پژوهشگران ادبی معتقدند راز ماندگاری حافظ در این است که شعرش میان زمین و آسمان در نوسان است؛ هم از دردهای انسانی میگوید و هم از لذت حضور الهی. او در جهان پرآشوب سیاست و ریا، صدای صادق دلِ حقیقتجو بود و با زبانی نرم و طنزی لطیف، انسان را به بیداری، عشق و رهایی دعوت میکرد.
از منظر عرفا، حافظ تجسم شاعرانه حقیقت «وحدت وجود» است؛ انسانی که در هر پدیده نشانی از ذات الهی میبیند و معشوق زمینی را پلی برای رسیدن به معشوق ازلی میداند. او خود میگوید: > در ازل پرتو حسنت ز تجلی دم زد عشق پیدا شد و آتش به همه عالم زد این بیت، چکیده جهانبینی حافظ است؛ تجلی خداوند در آفرینش و پیدایش عشق به عنوان نیروی اصلی حرکت هستی.
هر ساله در روز ۲۰ مهرماه، آرامگاه حافظ در شیراز میزبان هزاران نفر از علاقهمندان به شعر و فرهنگ ایرانی است. آیین بزرگداشت حافظ با حضور پژوهشگران، ادیبان و مردم برگزار میشود و در آن، شعرخوانی، نواخت موسیقی سنتی و گفتوگو درباره اندیشههای این شاعر بزرگ جایگاه ویژهای دارد.
به گفته فاطمه منصوری، فعال فرهنگی، گفت: حافظ تنها شاعر نیست؛ او فیلسوف عشق است. واژهها در قلم او، از سطح احساس عبور کرده و به مرتبه ادراک عرفانی میرسند. حافظ انسان را به نگاهی عاشقانه نسبت به هستی فرا میخواند.
شعر حافظ، با وجود گذشت قرنها، همچنان زنده است؛ زیرا او سخن از حقیقتی گفته که هرگز کهنه نمیشود — عشق.
امروزه دیوان او نهتنها در خانههای ایرانیان جای دارد، بلکه در دانشگاههای جهان نیز به عنوان منبعی برای شناخت ادبیات عرفانی شرق تدریس میشود.
به گفته صاحبنظران، شاید راز جاودانگی حافظ در همین است که او زبان دل انسان را یافته است؛ زبانی که میان خدا و بنده، میان عشق و عقل، و میان زمین و آسمان پلی ساخته است.