تدبیر و تعقل

در یکی از حکمت‌های ژرف *نهج‌البلاغه*، امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام به رابطه‌ی میان تدبیر انسان و تقدیر الهی پرداخته و حقیقتی عمیق از توکل، اعتماد و فروتنی در برابر اراده‌ی خداوند را بیان می‌فرمایند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «نار خبر»؛ در حکمت ۲۸۱ از کتاب شریف *نهج‌البلاغه*، حضرت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام می‌فرمایند: تَذِلُّ الْأُمُورُ لِلْمَقَادِیرِ، حَتَّى یَکُونَ الْحَتْفُ فِی التَّدْبِیرِ.»> *امور رام مقدّرات‌اند، تا آن‌جا که گاه مرگ آدمی در تدبیر خود اوست.

در این سخن کوتاه اما ژرف، امام علی علیه‌السلام به واقعیتی بنیادین اشاره دارند: هرچند انسان موظف به اندیشه، تدبیر و تلاش است، اما نتیجه‌ی نهایی امور به مشیت الهی وابسته است.

گاه انسان در اوج هوشمندی و برنامه‌ریزی، از همان راهی آسیب می‌بیند که آن را مطمئن‌ترین مسیر می‌پنداشت؛ و این خود نشانه‌ای از سلطه‌ی اراده‌ی الهی بر همه تدبیرهای بشری است.

امام با این بیان، انسان را از غرور و غفلت ناشی از اتکای صرف به عقل و قدرت خود برحذر می‌دارند. ایشان می‌فرمایند: برنامه‌ریزی لازم است، اما اعتماد مطلق باید بر خدای متعال باشد.

گاه خداوند برای بیدار کردن انسان از غفلت یا شکستن غرور او، نتیجه‌ای را مقدّر می‌سازد که خلاف همه محاسبات ظاهری است؛ تا بدین‌وسیله، انسان در برابر عظمت و قدرت الهی سر تعظیم فرود آورد.

ارسال نظر

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *