به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «نار خبر»؛ در حکمت بیست و یکم نهج‌البلاغه، امیر مؤمنان علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند:«قُرِنَتِ الْهَیْبَهُ بِالْخَیْبَهِ، وَ الْحَیَاءُ بِالْحِرْمَانِ؛ وَ الْفُرْصَهُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ، فَانْتَهِزُوا فُرَصَ الْخَیْرِ».ترس قرین نومیدی است و شرم، موجب محرومی؛ و فرصت می‌گذرد، چنان‌که ابرها می‌گذرند؛ فرصت‌های نیکو را غنیمت شمارید.

امام علی (علیه‌السلام) در این گفتار کوتاه اما ژرف، سه هشدار اخلاقی و رفتاری را مطرح می‌فرمایند: نخست آن‌که ترس نابه‌جا، انسان را از پیشرفت و موفقیت بازمی‌دارد، ترسِ به‌جا، واکنشی طبیعی برای حفظ انسان از خطر است؛ اما ترسِ برخاسته از ضعف نفس یا توهّم، به ناامیدی و شکست می‌انجامد؛ به فرموده‌ امام، چنین ترسی همواره هم‌نشین «خیبه»؛ یعنی ناکامی و خسران است.

در بخش دوم، حضرت به کم‌رویی نابه‌جا اشاره می‌کنند که موجب محرومیت از دانش، تجربه و حقوق انسانی می‌شود؛ شرمی که مانع پرسش، یادگیری یا احقاق حق گردد، در نگاه اهل بیت (علیهم‌السلام) «حیای مذموم» است؛ پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند:«الْحَیَاءُ حَیَاءَانِ؛ حَیَاءُ عَقْلٍ وَحَیَاءُ حُمْقٍ؛»شرم دو گونه است: شرم عاقلانه از علم و شرم نادانانه از جهل.

در نهایت، امام علی (علیه‌السلام) هشدار می‌دهند که فرصت‌ها همچون ابر در گذرند؛ امکانات زندگی، جوانی، تندرستی و موقعیت‌های الهی، سرمایه‌هایی زودگذرند که بازگشت آن‌ها دشوار است، به همین سبب امام می‌فرمایند:«الْفُرْصَهُ سَرِیعَهُ الْفَوْتِ، بَطِیئَهُ الْعَوْدِ؛»فرصت به سرعت از دست می‌رود و به سختی بازمی‌گردد.

این سخن امام علی (علیه‌السلام)، دعوتی است به شجاعت در تصمیم‌گیری، اعتماد به نفس در گفتار و عمل و هوشیاری در بهره‌گیری از زمان و امکانات؛ هر روز، فرصتی است که همچون ابر می‌گذرد و تنها کسانی بهره‌مند می‌شوند که آن را دریابند.